هوش مصنوعی در خدمت دندانپزشكان
دندانپزشکی هوشمند از تشخیص دقیق تا آموزش نوین
به گزارش آروما، هوش مصنوعی درحال باز کردن مسیرهای جدیدی در حوزه دندانپزشکی است. این فناوری نوظهور با ورود به تشخیص بیماری ها و آموزش دانشجویان، نگاه جدیدی به درمان های دهان و دندان عرضه کرده است.
به گزارش آروما به نقل از ایسنا، هوش مصنوعی، که اصولا به تقلید رفتار هوشمندانه انسان توسط ماشین ها اشاره دارد، برای اولین بار در دهه ۱۹۵۰ میلادی عنوان شد. از آن زمان تاکنون، این فناوری به سرعت رشد کرده و شاخه های مختلفی مانند یادگیری ماشین، بینایی ماشین، تحلیل گفتار و پردازش زبان طبیعی را شامل شده است. در سالیان اخیر، توجه به کاربردهای هوش مصنوعی در عرصه های تخصصی مانند دندانپزشکی بالا رفته است. بررسی ها نشان میدهد که از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱، میزان مقالات علمی پخش شده در رابطه با کاربردهای هوش مصنوعی در دندانپزشکی در پایگاه های علمی معتبر رشد قابل توجهی داشته است. این افزایش توجه، نشان دهنده اهمیت و پتانسیل بالای استفاده از فناوری های هوشمند در این رشته تخصصی است.
یکی از علل اصلی توجه به این موضوع، توانایی هوش مصنوعی در تشخیص دقیق، سریع و خودکار مشکلات دهان و دندان است. بعنوان مثال، سیستم های هوشمند می توانند تصاویر رادیولوژی دندان ها را بررسی نموده و بدون دخالت انسان، پوسیدگی ها، شکستگی ها و حتی ضایعات خطرناک تر مانند تومورها را شناسایی کنند. همچنین، در حوزه برنامه ریزی درمانی، این فناوری قادر می باشد با تحلیل حجم بالایی از داده ها، بهترین گزینه های درمانی را پیشنهاد دهد. همه این قابلیت ها سبب شده اند که دندانپزشکان، پژوهشگران و حتی دانشجویان این رشته، بطور جدی به نقش مکمل هوش مصنوعی در کارهای حرفه ای خود بیندیشند.
در همین جهت، دنیا صدری، پژوهشگر گروه صدمه شناسی دهان، فک و صورت در دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران، به همراه پنج نفر از همکاران دانشگاهی خود، مطالعه ای مروری در رابطه با کاربردهای مختلف هوش مصنوعی در دندانپزشکی انجام داده اند. هدف آنها بررسی مطالعات پیشین و دسته بندی کاربردهای این فناوری در عرصه های مختلف دندانپزشکی، همچون آموزش، تشخیص و درمان بود. این پژوهش کوشش کرد تا تصویری کلی از وضع موجود عرضه نماید و زمینه ای جهت بررسی بیشتر فراهم آورد.
برای انجام این مطالعه، محققان به سراغ پایگاه های علمی بین المللی رفتند. آنها مقالات پخش شده بین سالیان ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳ را بررسی نموده و با بهره گیری از واژه های کلیدی در رابطه با هوش مصنوعی و دندانپزشکی، ۱۲۳ مقاله را شناسایی نمودند. بعد از غربالگری و حذف موارد غیرمرتبط، در نهایت ۴۳ مقاله انتخاب و به دقت تحلیل شدند. این تکنیک به آنها کمک کرد تا تصویری جامع از روند استفاده از هوش مصنوعی در دندانپزشکی به دست آورند.
نتایج این پژوهش نشان می دهند که هوش مصنوعی به عنوان یک ابزار قابل اعتماد در خیلی از شاخه های دندانپزشکی، همچون رادیولوژی، ارتودنسی و درمان های جراحی و ترمیمی مورد استفاده قرار گرفته است. بعنوان مثال، سیستم های هوشمند در تشخیص پوسیدگی ها، شکستگی های ریشه، ضایعات استخوانی، بیماریهای غدد بزاقی و نیاز به درمان های ارتودنسی نقش مهمی ایفا می کنند. همین طور دقت عملکرد تعدادی از این سیستم ها در مواردی حتی از متخصصان انسانی هم بالاتر گزارش شده است.
در بخش دیگری از این پژوهش مشخص شد که هوش مصنوعی نه فقط در درمان، بلکه در آموزش دندانپزشکی هم اثرگذار بوده است. استفاده از واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) در آموزش های پیش بالینی و تمرین های عملی، سبب پیشرفت مهارت های حرکتی دانشجویان شده است. همین طور روبات های شبیه ساز بیمار و ابزارهای دیجیتال مانند اسکنرهای سه بعدی می توانند به دانشجویان بازخورد دقیق و بی طرفی از عملکردشان بدهند.
از دیگر یافته های مهم این مطالعه، نیاز به آموزش دندانپزشکان و دانشجویان جهت استفاده از این فنآوری است. با آنکه پتانسیل بالایی جهت استفاده گسترده از هوش مصنوعی وجود دارد، اما موانعی مانند هزینه بالای تجهیزات و پیچیدگی های فنی، مانع از اجرائی شدن سریع آن در کشورهایی مانند ایران شده است. محققان پیشنهاد می کنند که برگزاری کارگاه های آموزشی و آشنایی با تکنولوژی های جدید، می تواند به حل این موانع کمک نماید.
قابل ذکر است مقاله علمی پژوهشی برگرفته از این پژوهش در فصلنامه «تحقیق در علوم دندانپزشکی» انتشار یافته که زیر نظر دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران فعالیت می کند. این نشریه به چاپ مطالعات علمی و پژوهشی در حوزه دندانپزشکی می پردازد و در امتداد توسعه علمی این حوزه نقش مؤثری دارد.
منبع: aromastore.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب